7. Với Jāliya
Kinh Jāliya
NHƯ VẦY TÔI NGHE. Một thời Thế Tôn trú gần Kosambī, tại tu viện của Ghosita.476
Khi ấy, có hai vị du sĩ (renunciates / người từ bỏ đời sống gia đình để tu tập) – là du sĩ Muṇḍiya và Jāliya, đệ tử của vị khổ hạnh dùng bát gỗ – đến gặp Thế Tôn và đảnh lễ Ngài. Sau khi thăm hỏi và chuyện trò xã giao xong, họ đứng sang một bên và thưa với Thế Tôn: "Thưa Tôn giả Gotama, linh hồn và thân thể là một, hay linh hồn là một chuyện, thân thể là một chuyện khác?"
"Vậy thì, này các Hiền giả, hãy lắng nghe và như lý tác ý (apply the mind rationally / suy tư đúng đắn, có trí tuệ), Ta sẽ nói."
"Thưa vâng, Tôn giả," họ đáp. Thế Tôn nói điều này:
"Này các Hiền giả, ở đây, Như Lai (Tathāgata, Realized One / bậc đã đạt đến chân lý như thật, một danh hiệu tôn kính của Đức Phật) xuất hiện ở đời, là bậc A-la-hán (arahant, perfected / bậc thánh đã đoạn trừ mọi phiền não (defilements / những yếu tố làm ô nhiễm tâm như tham, sân, si), xứng đáng được cúng dường, đã đạt giải thoát hoàn toàn), Chánh Đẳng Giác (sammāsambuddha, fully awakened Buddha / bậc tự mình giác ngộ hoàn toàn chân lý một cách đúng đắn, không thầy chỉ dạy)... Như vậy là vị Tỷ-kheo (bhikkhu, mendicant / vị tu sĩ Phật giáo nam sống đời khất thực, đã thọ giới đầy đủ) thành tựu về giới đức (ethical conduct / hành vi đạo đức, phẩm hạnh). ...
Vị ấy chứng và trú thiền (jhāna, absorption / trạng thái tâm định tĩnh, vắng lặng, tập trung cao độ vào một đối tượng) thứ nhất... Khi một vị Tỷ-kheo biết và thấy như vậy, có hợp lý không khi nói rằng: 'Linh hồn và thân thể là một' hay 'Linh hồn và thân thể là khác nhau'?"
"Thưa hợp lý, Tôn giả."
"Nhưng này các Hiền giả, Ta biết và thấy như vậy. Tuy nhiên, Ta không nói: 'Linh hồn và thân thể là một' hay 'Linh hồn và thân thể là khác nhau'. ...
Vị ấy chứng và trú thiền thứ hai... thiền thứ ba... thiền thứ tư. Khi một vị Tỷ-kheo biết và thấy như vậy, có hợp lý không khi nói rằng: 'Linh hồn và thân thể là một' hay 'Linh hồn và thân thể là khác nhau'?"
"Thưa hợp lý, Tôn giả."
"Nhưng này các Hiền giả, Ta biết và thấy như vậy. Tuy nhiên, Ta không nói: 'Linh hồn và thân thể là một' hay 'Linh hồn và thân thể là khác nhau'. ...
Vị ấy hướng tâm, dẫn tâm đến tri kiến (ñāṇadassana, knowledge and vision / sự thấy và biết đúng như thật, trí tuệ phát sinh từ thiền định)... Khi một vị Tỷ-kheo biết và thấy như vậy, có hợp lý không khi nói rằng: 'Linh hồn và thân thể là một' hay 'Linh hồn và thân thể là khác nhau'?"
"Thưa hợp lý, Tôn giả."
"Nhưng này các Hiền giả, Ta biết và thấy như vậy. Tuy nhiên, Ta không nói: 'Linh hồn và thân thể là một' hay 'Linh hồn và thân thể là khác nhau'. ...
Vị ấy hiểu rõ: '... không còn đời sống nào khác ở nơi này nữa.' Khi một vị Tỷ-kheo biết và thấy như vậy, có hợp lý không khi nói rằng: 'Linh hồn và thân thể là một' hay 'Linh hồn và thân thể là khác nhau'?"
"Thưa không hợp lý, Tôn giả."
"Nhưng này các Hiền giả, Ta biết và thấy như vậy. Tuy nhiên, Ta không nói: 'Linh hồn và thân thể là một' hay 'Linh hồn và thân thể là khác nhau'."
Thế Tôn đã nói như vậy. Hai vị xuất gia giả ấy hoan hỷ, tín thọ lời Thế Tôn dạy.