Phẩm về Bậc Không Lay Chuyển

AN 4.81 Sát Sanh Pāṇātipātasutta

"Này các Tỷ-kheo, người có bốn pháp sẽ bị rơi vào địa ngục (hell / cõi khổ đau tột cùng). Bốn pháp gì? Họ sát sanh, trộm cắp, tà dâm, và nói dối. Người có bốn pháp này sẽ bị rơi vào địa ngục.

Người có bốn pháp sẽ được sanh lên thiên giới (heaven / cõi trời, cõi hạnh phúc). Bốn pháp gì? Họ không sát sanh, không trộm cắp, không tà dâm, và không nói dối. Người có bốn pháp này sẽ được sanh lên thiên giới."

AN 4.82 Nói Dối Musāvādasutta

"Này các Tỷ-kheo, người có bốn pháp sẽ bị rơi vào địa ngục. Bốn pháp gì? Họ nói lời dối trá, nói lời chia rẽ, nói lời độc ác, hoặc nói lời vô ích. Người có bốn pháp này sẽ bị rơi vào địa ngục.

Người có bốn pháp sẽ được sanh lên thiên giới. Bốn pháp gì? Họ không nói lời dối trá, không nói lời chia rẽ, không nói lời độc ác, hoặc không nói lời vô ích. Người có bốn pháp này sẽ được sanh lên thiên giới."

AN 4.83 Chê Trách Đưa Đến Đâu Avaṇṇārahasutta

"Này các Tỷ-kheo, người có bốn pháp sẽ bị rơi vào địa ngục. Bốn pháp gì? Không xem xét, không thẩm tra, họ tán thán người đáng bị chê trách, và họ chê trách người đáng được tán thán. Họ khởi lòng tin vào những điều đáng nghi ngờ, và họ không khởi lòng tin vào những điều đáng ngưỡng mộ. Người có bốn pháp này sẽ bị rơi vào địa ngục.

Người có bốn pháp sẽ được sanh lên thiên giới. Bốn pháp gì? Sau khi xem xét và thẩm tra, họ chê trách người đáng bị chê trách, và họ tán thán người đáng được tán thán. Họ không khởi lòng tin vào những điều đáng nghi ngờ, và họ khởi lòng tin vào những điều đáng ngưỡng mộ. Người có bốn pháp này sẽ được sanh lên thiên giới."

AN 4.84 Coi Trọng Sân Hận Kodhagarusutta

"Này các Tỷ-kheo, người có bốn pháp sẽ bị rơi vào địa ngục. Bốn pháp gì? Họ coi trọng sân hận, hoặc sự phỉ báng, hoặc vật chất, hoặc danh dự hơn là Chánh pháp (true teaching / lời dạy chân chính của Đức Phật). Người có bốn pháp này sẽ bị rơi vào địa ngục.

Người có bốn pháp sẽ được sanh lên thiên giới. Bốn pháp gì? Họ coi trọng Chánh pháp hơn là sân hận, hoặc sự phỉ báng, hoặc vật chất, hoặc danh dự. Người có bốn pháp này sẽ được sanh lên thiên giới."

AN 4.85 Từ Bóng Tối Đến Bóng Tối Tamotamasutta

"Này các Tỷ-kheo, có bốn hạng người này hiện hữu trên đời. Bốn hạng người nào?

1. Người tối tăm đi đến tối tăm,
2. người tối tăm đi đến sáng lạng,
3. người sáng lạng đi đến tối tăm, và
4. người sáng lạng đi đến sáng lạng.

Và thế nào là người tối tăm đi đến tối tăm? Ở đây, có người sanh vào gia đình hạ tiện (low family / gia đình có địa vị thấp kém trong xã hội)—gia đình của những người làm nghề hốt xác, đan tre, săn bắn, đóng xe, hoặc nhặt rác—nghèo khổ, thiếu ăn thiếu uống, cuộc sống cơ cực, khó kiếm được thức ăn và chỗ ở. Và họ xấu xí, khó coi, dị dạng, bệnh tật—chột mắt, què quặt, tàn tật, hoặc bại liệt nửa người. Họ không có được thức ăn, thức uống, quần áo, xe cộ; vòng hoa, hương thơm, phấn sáp; hoặc giường, nhà, và đèn đuốc. Và họ làm điều xấu ác qua thân, khẩu, ý. Khi thân hoại mạng chung, sau khi chết, họ tái sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục (place of loss, a bad place, the underworld, hell / các cõi tái sinh khổ đau). Như vậy là người tối tăm đi đến tối tăm.

Và thế nào là người tối tăm đi đến sáng lạng? Ở đây, có người sanh vào gia đình hạ tiện... Nhưng họ làm điều tốt lành qua thân, khẩu, ý. Khi thân hoại mạng chung, sau khi chết, họ tái sanh vào thiện thú, thiên giới (good place, a heavenly realm / cõi tái sinh an vui, cõi trời). Như vậy là người tối tăm đi đến sáng lạng.

Và thế nào là người sáng lạng đi đến tối tăm? Ở đây, có người sanh vào gia đình cao quý (eminent family / gia đình có địa vị cao trong xã hội)—gia đình giàu có thuộc dòng dõi quý tộc, bà-la-môn, hoặc gia chủ—giàu sang, sung túc, dư dả, có nhiều vàng bạc, nhiều tài sản và của cải, nhiều tiền bạc và ngũ cốc. Và họ hấp dẫn, ưa nhìn, khả ái, có vẻ đẹp tuyệt vời. Họ có được thức ăn, thức uống, quần áo, xe cộ; vòng hoa, hương thơm, phấn sáp; và giường, nhà, và đèn đuốc. Nhưng họ làm điều xấu ác qua thân, khẩu, ý. Khi thân hoại mạng chung, sau khi chết, họ tái sanh vào cõi dữ, ác thú, đọa xứ, địa ngục. Như vậy là người sáng lạng đi đến tối tăm.

Và thế nào là người sáng lạng đi đến sáng lạng? Ở đây, có người sanh vào gia đình cao quý... Và họ làm điều tốt lành qua thân, khẩu, ý. Khi thân hoại mạng chung, sau khi chết, họ tái sanh vào thiện thú, thiên giới. Như vậy là người sáng lạng đi đến sáng lạng.

Đó là bốn hạng người hiện hữu trên đời."

AN 4.86 Chìm Xuống Oṇatoṇatasutta

"Có bốn hạng người này hiện hữu trên đời. Bốn hạng người nào?

1. Người đã chìm xuống lại chìm xuống thêm,
2. người đã chìm xuống lại vươn lên cao,
3. người đã vươn lên cao lại chìm xuống thấp, và
4. người đã vươn lên cao lại vươn lên cao hơn.

... Đó là bốn hạng người hiện hữu trên đời."

AN 4.87 Người Con Puttasutta

"Này các Tỷ-kheo, có bốn hạng người này hiện hữu trên đời. Bốn hạng người nào? Sa-môn không lay chuyển (confirmed ascetic / vị tu sĩ đã vững chắc trên con đường tu tập), sa-môn sen trắng (white lotus ascetic / vị tu sĩ thanh tịnh như hoa sen trắng), sa-môn sen hồng (pink lotus ascetic / vị tu sĩ thanh tịnh như hoa sen hồng), và sa-môn tinh tế giữa các sa-môn (exquisite ascetic of ascetics / vị tu sĩ tuyệt vời nhất trong các vị tu sĩ).

Và thế nào là người sa-môn không lay chuyển? Ở đây, vị Tỷ-kheo là hữu học (practicing trainee / người còn đang tu học), sống với khát vọng đạt đến vô thượng an ổn khỏi các ách (supreme sanctuary from the yoke / sự giải thoát tối thượng khỏi khổ đau ràng buộc) - ách (yoke / sự ràng buộc). Giống như người con trưởng của một vua Sát-đế-lỵ đã làm lễ quán đảnh (anointed aristocratic king / vị vua thuộc dòng dõi quý tộc đã được làm lễ đăng quang). Vị ấy chưa được làm lễ quán đảnh, nhưng đủ tư cách và đã được xác nhận sẽ kế vị. Cũng vậy, vị Tỷ-kheo là hữu học, sống với khát vọng đạt đến vô thượng an ổn khỏi các ách. Như vậy là người sa-môn không lay chuyển.

Và thế nào là người sa-môn sen trắng? Ở đây, vị Tỷ-kheo chứng ngộ vô lậu tâm giải thoát (undefiled freedom of heart / sự giải thoát của tâm khỏi các ô nhiễm) và tuệ giải thoát (freedom by wisdom / sự giải thoát nhờ trí tuệ) ngay trong đời này. Và vị ấy an trú trong sự chứng ngộ đó bằng tự thân thắng trí do sự đoạn tận các lậu hoặc (defilements / những ô nhiễm làm tâm đau khổ). Nhưng vị ấy không thân chứng (direct meditative experience / tự mình chứng nghiệm qua thiền định) tám giải thoát (eight liberations / tám tầng bậc giải thoát tâm khỏi các đối tượng). Như vậy là người sa-môn sen trắng.

Và thế nào là người sa-môn sen hồng? Ở đây, vị Tỷ-kheo chứng ngộ vô lậu tâm giải thoát và tuệ giải thoát ngay trong đời này... Và vị ấy thân chứng tám giải thoát. Như vậy là người sa-môn sen hồng.

Và thế nào là người sa-môn tinh tế giữa các sa-môn? Ở đây, vị Tỷ-kheo thường chỉ sử dụng những gì mình được mời nhận—y phục, vật thực khất thực, chỗ ở, và thuốc men vật dụng cho người bệnh—hiếm khi sử dụng chúng mà không được mời. Khi sống cùng các đồng phạm hạnh (spiritual practitioners / những người cùng tu tập đời sống thánh thiện) khác, vị ấy thường được họ đối xử một cách dễ chịu qua thân, khẩu, ý, và hiếm khi khó chịu. Và vị ấy thường được họ dâng cúng những vật dễ chịu, hiếm khi là những vật khó chịu. Vị ấy khỏe mạnh, nên các cảm giác khó chịu khác nhau—phát sinh từ rối loạn mật, đàm, gió, hoặc sự kết hợp của chúng; hoặc do thay đổi thời tiết, do không tự chăm sóc bản thân, do gắng sức quá độ, hoặc do kết quả của nghiệp quá khứ—thường không khởi lên. Vị ấy chứng đắc bốn thiền (absorptions / các tầng thiền định)—những trạng thái thiền định an lạc trong đời này thuộc về tăng thượng tâm (higher mind / tâm cao thượng, tâm thiền định)—bất cứ khi nào muốn, không khó khăn, không mệt nhọc. Và vị ấy chứng ngộ vô lậu tâm giải thoát và tuệ giải thoát ngay trong đời này... Như vậy là người sa-môn tinh tế giữa các sa-môn.

Và nếu có ai đáng được gọi là sa-môn tinh tế giữa các sa-môn, thì đó chính là Ta. Vì Ta thường chỉ sử dụng những gì Ta được mời nhận... Khi sống cùng các Tỷ-kheo khác, Ta thường được họ đối xử một cách dễ chịu... Ta khỏe mạnh... Ta chứng đắc bốn thiền bất cứ khi nào muốn, không khó khăn, không mệt nhọc. Và Ta đã chứng ngộ vô lậu tâm giải thoát và tuệ giải thoát ngay trong đời này... Vậy nếu có ai đáng được gọi là sa-môn tinh tế giữa các sa-môn, thì đó chính là Ta.

Đó là bốn hạng người hiện hữu trên đời."

AN 4.88 Kiết Sử Saṁyojanasutta

"Này các Tỷ-kheo, có bốn hạng người này hiện hữu trên đời. Bốn hạng người nào? Sa-môn không lay chuyển, sa-môn sen trắng, sa-môn sen hồng, và sa-môn tinh tế giữa các sa-môn.

Và thế nào là người sa-môn không lay chuyển? Ở đây, vị Tỷ-kheo—với sự đoạn tận ba kiết sử (fetters / những trói buộc tinh thần)—là bậc Dự lưu (stream-enterer / người đã nhập vào dòng thánh), không còn bị đọa ác xứ (not liable to be reborn in the underworld / chắc chắn không tái sinh vào cõi khổ), nhất định hướng đến giác ngộ (bound for awakening / chắc chắn sẽ đạt được giác ngộ). Như vậy là người sa-môn không lay chuyển.

Và thế nào là người sa-môn sen trắng? Ở đây, vị Tỷ-kheo—với sự đoạn tận ba kiết sử, và sự làm suy yếu tham, sân, si (greed, hate, and delusion / ba độc tố căn bản của tâm)—là bậc Nhất lai (once-returner / người chỉ còn trở lại cõi này một lần nữa). Vị ấy chỉ trở lại thế giới này một lần nữa, rồi chấm dứt khổ đau (make an end of suffering / đạt đến Niết-bàn). Như vậy là người sa-môn sen trắng.

Và thế nào là người sa-môn sen hồng? Ở đây, vị Tỷ-kheo—với sự đoạn tận năm hạ phần kiết sử (five lower fetters / năm trói buộc thuộc cõi Dục)—là bậc hóa sanh (reborn spontaneously / sinh ra một cách tự nhiên không qua thai bào). Vị ấy nhập Niết-bàn tại đó (extinguished there / đạt Niết-bàn ở cõi đó), và không còn trở lại từ cõi ấy (not liable to return from that world / không tái sinh lại cõi Dục nữa). Như vậy là người sa-môn sen hồng.

Và thế nào là người sa-môn tinh tế giữa các sa-môn? Ở đây, vị Tỷ-kheo chứng ngộ vô lậu tâm giải thoát và tuệ giải thoát ngay trong đời này. Và vị ấy an trú trong sự chứng ngộ đó bằng tự thân thắng trí do sự đoạn tận các lậu hoặc. Như vậy là người sa-môn tinh tế giữa các sa-môn.

Đó là bốn hạng người hiện hữu trên đời."

AN 4.89 Chánh Kiến Sammādiṭṭhisutta

"Này các Tỷ-kheo, có bốn hạng người này hiện hữu trên đời. Bốn hạng người nào? Sa-môn không lay chuyển, sa-môn sen trắng, sa-môn sen hồng, và sa-môn tinh tế giữa các sa-môn.

Và thế nào là người sa-môn không lay chuyển? Ở đây, vị Tỷ-kheo có chánh kiến (right view / thấy biết đúng đắn), chánh tư duy (right thought / suy nghĩ đúng đắn), chánh ngữ (right speech / lời nói đúng đắn), chánh nghiệp (right action / hành động đúng đắn), chánh mạng (right livelihood / nuôi mạng đúng đắn), chánh tinh tấn (right effort / cố gắng đúng đắn), chánh niệm (right mindfulness / nhớ nghĩ đúng đắn, tỉnh giác), và chánh định (right immersion / tập trung tâm đúng đắn). Như vậy là người sa-môn không lay chuyển.

Và thế nào là người sa-môn sen trắng? Ở đây, vị ấy có chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm, chánh định, chánh trí (right knowledge / hiểu biết đúng đắn), và chánh giải thoát (right freedom / giải thoát đúng đắn). Nhưng vị ấy không thân chứng tám giải thoát. Như vậy là người sa-môn sen trắng.

Và thế nào là người sa-môn sen hồng? Ở đây, vị ấy có chánh kiến... và chánh giải thoát. Và vị ấy có thân chứng tám giải thoát. Như vậy là người sa-môn sen hồng.

Và thế nào là người sa-môn tinh tế giữa các sa-môn? Ở đây, vị Tỷ-kheo thường chỉ sử dụng những gì mình được mời nhận... Và nếu có ai đáng được gọi là sa-môn tinh tế giữa các sa-môn, thì đó chính là Ta.

Đó là bốn hạng người hiện hữu trên đời."

AN 4.90 Uẩn Khandhasutta

"Này các Tỷ-kheo, có bốn hạng người này hiện hữu trên đời. Bốn hạng người nào? Sa-môn không lay chuyển, sa-môn sen trắng, sa-môn sen hồng, và sa-môn tinh tế giữa các sa-môn.

Và thế nào là người sa-môn không lay chuyển? Ở đây, vị Tỷ-kheo là vị hữu học chưa thành tựu mục đích tâm (trainee who hasn't achieved their heart's desire / người còn đang tu học chưa đạt được mục tiêu cuối cùng), nhưng sống với khát vọng đạt đến vô thượng an ổn khỏi các ách. Như vậy là người sa-môn không lay chuyển.

Và thế nào là người sa-môn sen trắng? Ở đây, vị Tỷ-kheo thiền quán về sanh diệt (rise and fall / sự sinh khởi và hoại diệt) trong năm thủ uẩn (five grasping aggregates / năm nhóm yếu tố tạo thành con người mà ta chấp thủ vào) - uẩn (aggregates / nhóm, đống); thủ (grasping / chấp giữ). 'Như vậy là sắc (form / yếu tố vật chất), như vậy là sắc tập khởi, như vậy là sắc đoạn diệt. Như vậy là thọ (feeling / cảm giác dễ chịu, khó chịu, trung tính)... Như vậy là tưởng (perception / sự nhận biết, ghi nhận đặc điểm)... Như vậy là hành (choices / ý chí, sự tạo tác của tâm)... Như vậy là thức (consciousness / sự biết của tâm qua các giác quan), như vậy là thức tập khởi, như vậy là thức đoạn diệt.' Nhưng vị ấy không thân chứng tám giải thoát. Như vậy là người sa-môn sen trắng.

Và thế nào là người sa-môn sen hồng? Ở đây, vị Tỷ-kheo thiền quán về sanh diệt trong năm thủ uẩn. 'Như vậy là sắc, như vậy là sắc tập khởi, như vậy là sắc đoạn diệt. Như vậy là thọ... Như vậy là tưởng... Như vậy là hành... Như vậy là thức, như vậy là thức tập khởi, như vậy là thức đoạn diệt.' Và vị ấy có thân chứng tám giải thoát. Như vậy là người sa-môn sen hồng.

Và thế nào là người sa-môn tinh tế giữa các sa-môn? Ở đây, vị Tỷ-kheo thường chỉ sử dụng những gì mình được mời nhận... Và nếu có ai đáng được gọi là sa-môn tinh tế giữa các sa-môn, thì đó chính là Ta.

Đó là bốn hạng người hiện hữu trên đời."